نگاهی به تعزیه ایرانی از دید شرق شناسان

خوب است بدانیم در حال حاضر بزرگترین مجموعه از تعزیه های ایران در کتابخانه واتیکان است که بوسیله یکی از سفرای ایتالیا موسوم به انریکو چرولی cerulli  با کمک دو دانشمندایتالیایی به اسامی اتوروسیettorerossi  و آلسیو بومباچی alessio bombsci  در سال 1961 میلادی به چاپ رسیده که فهرست جالبی است و تعداد 1055 تعزیه فهرست و جمع آوری شده که حاوی تعزیه های همنام در قرا و قصبات و شهرهای بزرگ و و گوناگون است.

نکته قابل تامل و جالب دیگر اینکه آقای پیتر بروک کارگردان مشهورتئاتر در سال 1975 میلادی  تئاتری را با عنوان رویای تابستانی شکسپیر به صحنه آورد که مورد توجه اهالی و دولت بریتانیا قرار گرفت و تا ماه ها بر صحنه نمایش به اجرا در امد و ایشان در مصاحبه ای که با روزنامه تایمز انگلیس داشتند در ارتباط با اجرای نمایش نامه متفاوت خود چنین می گوید: ..." من سال قبل به شیراز رفته بودم و تعزیه را دیدم و از شیوه تعزیه ایرانی و اجرای بین نمایشات رو حوضی آن بهره برده و از آن برای اجرای مدرن نمایش رویای تابستانی شکسپیر استفاده کردم. "

آقای پیتر چلکوفسکی peter.j . kiwski  رییس دپارتمنت شرق شناسی و استاد ادبیات اسلامی و تئاتر شناس دانشگاه نیویورک هم اذعان میدارد که یکی از شاهکارهای پیتر بروک همین اجرای رویای تابستانی شکسیر میباشد که الهام گرفته از تعزیه ایرانی است.

معرفی و بازخوانی یک طلاقنامچه زیبا از عصر قاجار

طلاقنامه پیوستی یک طلاق خلعی  مابین بانویی بنام رخساره خانم دختر عالی وآقایی بنام علی پسر کربلایی داداشی به تاریخ پانزدهم شوال المکرم ۱۳۴۵قمری می باشد.

صیغه مصالحه طلاق با پرداخت دو مثقال نبات و دو شاهی رایج مملکت ایران مهریه معین از طرف زوج به زوجه  جاری گردیده و به زوجه اختیار داده شده که بعد از سپری کردن عده با هر کس که مایل است ازدواج نماید.

نکته جالب توجه اینکه تسخیر وکیلی به نام عمده الاشراف آقا میرزا شهاب الدین توسط زوجه انجام شده استکه  معمولا اخذ وکیل جهت اینگونه مسائل  به ندرت و در موارد خاص در این دوره انجام می پذیرفت  ادامه مطلب...

کارگاه آموزشی تاریخ شفاهی در شیراز

کارگاه آموزشی تاریخ شفاهی به همت بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس، ششم بهمن ماه سال جاری در سالن ملاصدرا آموزش و پرورش ناحیه 2 شیراز برگزار گردید..
در این کارگاه یک روزه، فرامرزی، کمری، فخرزاده، قاسمی و غنی یاری سخنرانی کردند.
 
کارشناسان بنیاد حفظ آثار و ارزش های دفاع مقدس شیراز و بنیاد شهید شهرستان های استان و ادارات وابسته و همچنین سازمان اسناد و کتابخانه ملی فارس از جمله شرکت کنندگان این نشست بودند..
در ابتدا علیرضا کمری در خصوص تاریخچه و بنیان تاریخ شفاهی مطالبی ایراد نمودند وتاکید کردند از عمر تاریخ شفاهی بیش از دو دهه نمی گذرد..
او در ادامه به حوزه های اندیشه ای در تاریخ شفاهی اشاره نمودند. حوزه تاریخ اسلام و حوزه مطالعات تاریخی در غرب و تاریخ نگاری در دنیای مدرن و پست مدرن از جمله مباحث وی در این بخش بود.
کمری از فلسفه تاریخ، منابع و ماخذ، هم پوشانی حوزه های مشترک با مبحث تاریخ شفاهی همچون فقه اللغه و فلسفه سخن به میان آورد. او در پایان گفت: در تاریخ شفاهی صرفاً نقل رویداد نیست بلکه به دنبال چگونگی و چرایی نیز هستیم.
در ادامه سعید فخرزاده در خصوص مصاحبه، ویژگی های فرد مصاحبه کننده را برشمردند:
1.اطلاع مصاحبه گر از موضوعات تاریخی.
2.علاقه فرد به مصاحبه و اینکه صرفاً جنبه اداری و وظیفه نباشد.
3.فرد از نظر ظاهری تناسب داشته باشد.
4.نسبت به موضوع تخصصی مصاحبه مورد نظر اطلاعات و شناخت کافی داشته باشد.
5.مصاحبه کننده باید در خصوص موضوع مورد نظر منابع جمع آوری نماید و سؤالات، باید با موضوع هم خوانی داشته باشد.
6. در جلسه اول مصاحبه گر  باید شخص مصاحبه شونده را با اهداف و رسالت مصاحبه و تاریخ شفاهی اشنا کند.
فخرزاده در ادامه گفت: فرایند مصاحبه در تاریخ شفاهی شبیه به فرایند تولید فیلم است و مصاحبه محصولی است که تمامی زحمت ها به عهده محقق است.
در تاریخ شفاهی بهترین شکل مصاحبه رو در رو  با دستگاه ضبط صوت است.
در ادامه آقای قاسمی در خصوص اعتماد به نفس در مصاحبه و ابزار و لوازم ضروری جهت مصاحبه و یادداشت برداری مطالبی را بیان نمود
او هشدار داد باید از دادن وعده و وعیدهای ناممکن جهت ترغیب مصاحبه کننده اجتناب کرد.
قاسمی همچنین در خصوص ویژگی های پرسش در مصاحبه نیز نکاتی را برشمردند.
محسن غنی یاری، پژوهشگر ادبیات انقلاب اسلامی، آخرین سخنران بود که پیرامون موضوع این نشست سخن گفت.
این کارگاه آموزشی بعد ازظهر، با پرسش و پاسخ مابین شرکت کنندگان و کارشناسان ادامه یافت؛ و با بررسی و نقد  نمونه هایی از مصاحبه های انجام شده به کار خود پایان داد.

فرشید احمدی فر