معرفی کتاب یادداشتهای روزانه از محمد علی فروغی

یادداشتهای روزانه از محمد علی فروغی

تصحیح: به کوشش ایرج افشار

تاریخ چاپ: 1388

ناشر: کتابخانه مجلس شورای اسلامی

تاریخ انتشار روی سایت: 12 بهمن 88

این کتاب از دوره ای از زندگی فروغی است که او صرفا به کار علم و تحصیل مشغول است و هنوز آثار جدی از روشنفکری بعدی در او دیده نمی شود چه رسد به سیاست.

فروغی شخصیتی است که همزمان فکری و سیاسی است. در عین حال، به نوعی در پرده ابهام است. شاید در عرصه علم، کتاب سیر حکمت در اروپای او و در عرصه سیاست، نخست وزیری و به خصوص موقعیتی که در زمان روی کار آمدن رضاشاه و رفتن او داشت، برای وی نقطه اوج باشد. اما دیگر نوشته ها و فعالیت های او نیز مهم است که مهم ترین آنها ریاست فرهنگستان است.

در جریان روشنفکری در تاریخ معاصر ما، در کنار تقی زاده و قزوینی و برخی دیگر از شاخص‌هاست و در عین حال، از دید پژوهشی کمتر در باره وی سخن گفته شده است. برادرش ابوالحسن فروغی نیز از زبدگان است و مؤثر بر بسیاری از شخصت های معاصر ما از جمله مهدی بازرگان. او هم آثاری دارد که باید بازخوانی شود. فروغی در عین حال که روشنفکر است بی توجه به نگره سنتی نیست ودر حوزه ادب فارسی نیز قوی است.

کتاب یادداشت های روزانه او مربوط به دو سال پیش از مشروطه است. زمانی که اساسا او یک دانش آموخته ای است که هم درس می دهد و هم درس می خواند. هنوز در مدارس طلبگی رفت و آمد دارد. با بسیاری از علمای وقت تهران محشور است و در عین حال با قزوینی و دیگران نیز مربوط.
این کتاب از دوره ای از زندگی فروغی است که او صرفا به کار علم و تحصیل مشغول است و هنوز آثار جدی از روشنفکری بعدی در او دیده نمی شود چه رسد به سیاست. در عین حال به دلیل این که شخصیت فکری او در این دوره ساخته شده است اهمیت دارد.

یادداشتها از روی دستنوشته خود فروغی و با تلاش یک ساله آقای افشار به چاپ می رسد و هر کس بخواند در می یابد که فروغی به نوعی متفاوت یادداشت های روزانه را می نوشته است. برخی از اطلاعاتی که او از حال و احوال شخصی خود مثلا مزاجش نقل می کند، هرچند ممکن است به نظر برخی بی فایده برسد اما تفاوت نگارش او را با دیگران نشان می دهد. حتی ثبت آب و هوای هر روزه هم در آن سالها تازگی دارد.

بر اساس این کتاب دست کم می توان محیط علمی تهران را درک کرد و شواهد زیادی برای فعالیت های فکری و فرهنگی و مدرسی یافت.
یادداشت های موجود به صورت یک جزوه دستنوشته از طرف آقای ره آورد در اختیار کتابخانه مجلس شورای اسلامی قرار گرفت. ابتدا در شماره نخست مجله پیام بهارستان (سری جدید) مقاله ای در باره آن نوشته شد و اکنون نیز در هزار نسخه به چاپ رسیده است